50 JAAR DWARSLOPEN:
50 PORTRETTEN VAN VRIJE HOGESCHOOL ALUMNI

De Design Academy Eindhoven kwam Bas van der Veer binnen via de reservelijst. In het eerste jaar was hij een middenmoter, net als op de middelbare school. In het tweede jaar haalde hij zijn ontwerpmodule niet. Hij wist: als je het als ontwerper wilt maken, dan moet je echt aan de top zitten. Maar hij blonk niet uit en moest zelfs een half jaar over doen.

“Op dat moment zat ik diep in de put. Ik stond jankend onder de douche bij mij thuis in het studentenhuis. Mijn ouders waren naar Eindhoven afgereisd om mij een beetje te troosten. Ik trof ze in een café en zij zeiden: kom maar naar huis jongen, we zoeken wel iets voor je in Groningen. Maar ik moest zeggen: ‘nee, ik ga hiermee door’. Al was er geen enkele aanleiding om te geloven dat het goed zou komen. Ik kon niet leunen op het vertrouwen van mijn ouders, zo voelde het tijdens dat dieptepunt. Er was geen andere optie dan nog een keer proberen. Ik wilde dit gewoon heel graag.”

Bas groeide op in een klein Fries dorp. Zijn ouders vonden dat een te beschermde omgeving en besloten hem voor de laatste klas van de basisschool naar Leeuwarden te sturen om daar stadse mensen te leren kennen.           

“Als ik een ruige, stoere vent was geweest, hadden ze het misschien niet nodig gevonden. Maar ja, dat was ik niet. Ik was klein. Op mijn middelbare school in Sneek dachten mensen nog dat ik twaalf was toen ik 16 was. Ik had daar niet zo’n last van, maar ik maakte me wel een beetje zorgen. Mijn beide ouders zijn klein, ik dacht dat ik ook klein zou blijven. Maar ik ben ze ontstegen, in lengte dan. In die tijd reed ik vaak brommer met mijn vrienden. Dan gingen we altijd naar snackbar La Bamba, lekker friet eten. Tot de McDonalds in Sneek kwam, toen zaten we daar bijna elke dag.”

Na de middelbare school maakte Bas niet direct een studiekeuze, maar ging hij een jaar naar de Vrije Hogeschool. Dat had met een gebrek aan durf te maken, want hij wist al dat hij ontwerper wilde worden. Op zijn vijftiende tekende hij al stoelen en auto’s in 3D-programma’s, maar het lef om te zeggen, ‘dit ga ik doen’, dat had hij nog niet. Zijn ouders werkten ook in de creatieve sector en zeiden: ‘het is moeilijk om daar je geld mee te verdienen, het is een harde wereld’.

“Doe het alsjeblieft niet! Dat was eigenlijk hun boodschap. Onder de oppervlakte hoor, want ze zeiden: kies wat je wilt, we steunen je. De suggesties die ze aandroegen wezen in de andere richting. Ik was het eerste kind van mijn ouders, ze waren heel gek op mij en wilden het beste voor mij. Nog steeds, denk ik.”

Na de Vrije Hogeschool ging Bas alsnog naar de Design Academy Eindhoven. Hij zat daar met plezier, in die vreemde stad. Ondanks de tegenslag in het tweede jaar. Hij vond het er heerlijk. De echte omslag kwam in zijn afstudeerjaar. Zijn studie werd toen alsnog een succesverhaal.

“Het was een hele intense periode. Ik had keihard gewerkt en echt toegeleefd naar dat moment waarop je aan de leraren en medestudenten laat zien wat je hebt bekokstoofd. En dan heb je dat gepresenteerd en moet je urenlang wachten. Met mijn ouders en mijn beste vriend, die mij ook had geholpen bij het afstudeerproject, ben ik lekker uit eten gegaan om de tijd door te komen.”

Bas had er wel vertrouwen in dat hij het zou halen. Hij was ambitieus genoeg om te hopen op een cum laude of een prijsnominatie. ’s Avonds kreeg hij te horen dat hij geslaagd was én dat ze hem wilden voordragen voor de afstudeer-award. Een paar maanden later, tijdens de Dutch Design Week, presenteerde hij samen met zeven andere genomineerden zijn werk aan de jury. “Tijdens dat finalemoment, toen de jury de prijzen bekend maakte, zweefde ik. Alsof ik me niet helemaal in de realiteit bevond. Zo zenuwachtig, zo gefixeerd op de woorden die werden gesproken. Mijn naam viel. Ik kon het een paar seconden niet geloven. Het was gelukt, de reis was voltooid.”

In het jaar na het winnen van de award stond hij in veel kranten en woonbladen. Bas werd gevraagd voor lezingen en tentoonstellingen over de hele wereld. Zo vloog hij naar Mumbai, India om een lezing te geven op een conferentie waar grote namen uit de designwereld bij elkaar kwamen.

“Alles werd voor mij betaald, de vlucht, een chique hotel, het eten, ik voelde me een beroemdheid. Ik was de academie binnengekomen via de reservelijst en ik studeerde af als winnaar van de prijs voor het beste afstudeerwerk. Die transformatie, daar heb ik ontzettend veel zelfvertrouwen van gekregen. Ik zou willen dat ik zo bescheiden was het te ontkennen, maar nee. Ik voelde me echt de beste.”

Bas spreekt over een warme, liefdevolle band met zijn ouders. Hij prijst hun tolerantie en zorgzaamheid en de vrijheid die ze hem boden om zich als mens te ontwikkelen. Ze bespraken alles en waren het bijna altijd eens. Toch heeft hij ervaren dat hij als volwassene voor belangrijke beslissingen niet op zijn ouders kon en wilde leunen. Zoals het besluit om door te gaan met de Design Academy. Daarna had hij nog een tweede duwtje richting zelfstandigheid nodig. Bas en zijn vriendin uit China waren al een paar jaar bij elkaar toen zij, tijdens een etentje met zijn ouders, liet vallen dat ze misschien wel wilden trouwen. Het was een schok voor zijn ouders, die dachten dat hij misschien nog wel een leuk meisje uit Nederland tegen zou komen. Het was aanleiding voor Bas om zich te bezinnen.

“Ik ben toen een paar dagen in Driebergen gaan zitten, vlak bij de VH. Ik boekte een hotelletje, helemaal in mijn eentje. Ik maakte een soort werkstuk. Wat wil ik nou met mijn leven? Wat vind ik belangrijk op het gebied van relaties, werk, omgang met mijn ouders. Ik bracht onderlinge verhoudingen en afhankelijkheden in kaart, met schetsen en al.

“Hoe ik mijn leven zie over vijf jaar? Op de VH heb ik geleerd om naar mezelf luisteren. Dat is het fundament voor de keuzes die ik gemaakt heb. Het was pijnlijk om te clashen met mijn ouders. Maar als je voelt dat iets belangrijk voor je is, dan moet het gebeuren.”  

Ondertussen is Bas gelukkig getrouwd met zijn vrouw. Ze kregen dit jaar een zoon. De relatie die hij en zijn vrouw met hun (schoon)ouders hebben is goed. Bas is blij met hoe zijn leven er nu uitziet. Qua werk is hij geworden wat hij wilde. Hij ontwerpt dan wel geen shampooflessen, maar dingen waar mensen blij van worden. Als hij terugkijkt, is hij blij dat hij keuzes maakte. “Uit je comfortzone gaan betekent investeren in jezelf. Dan maak je ontwikkeling door en word je sterker. Ik ben tevreden met waar ik nu sta. Het heeft boven verwachting goed uitgepakt.”